آشنایی با الکتروگالوانیزاسیون یا گالوانیزه سرد

به‌طور کلی لوله گالوانیزه سرد که با نام لوله مبلی هم شناخته می‌شوند به لوله‌های گالوانیزه آهنی یا فولادی گفته می‌شود که در دمای پایین آبکاری می‌شوند و روکش روی بر روی سطح این لوله‌ها قرار می‌گیرد. در همین راستا عملیات گالوانیزاسیون یا آبکاری سرد لوله‌های گالوانیزه گلخانه‌ای سرد، کاملاً مشابه پاشیدن رنگ بر روی سطح لوله فلزی یا آهنی است، در حالی که در این فرایند از روی استفاده می‌شود. به‌طور کلی این عملیات در دمای نهایتاً ۷۰ درجه سانتی‌گراد استفاده و موجب گالوانیزه شدن لوله می‌شود.

جالب است بدانید که این نوع گالوانیزه کردن لوله، مقاومت و استحکام چندان زیادی ندارد و حتی با کشیدن قطعه‌ای فلزی بر روی سطح لوله، روکش روی آن ضربه و خراش می‌بیند. همچنین لازم به ذکر است که طول عمر انواع لوله گالوانیزه گلخانه‌ای که به روش گالوانیزه سرد آبکاری شده است، نهایتاً بین ۳ تا ۵ سال برای سازه‌هایی که در محیط‌های مرطوب استفاده می‌شوند می‌باشد. درواقع از آنجا که احتمال زنگ‌زدگی لوله گالوانیزه سرد وجود دارد در صورت زنگ‌زدگی این لوله‌ها، حتماً لوله دچار خوردگی نیز می‌شود.

آماده‌سازی فلزات برای گالوانیزاسیون

به‌طور کلی بدین جهت که روی به سطح فلز کاملاً بچسبد و لایه‌ای محافظ تشکیل دهد، باید سطح فلز کاملاً تمیز و عاری از هرگونه آلودگی و ناخالصی و زنگ‌زدگی باشد؛ بنابراین قبل از عملیات گالوانیزاسیون، فلزات را در محلولی اسیدی مانند اسیدسولفوریک یا اسیدکلریدریک به همراه ایجاد لرزش و حرکت غوطه‌ور می‌کنند تا هر گونه اضافات و آلودگی از سطح آن‌ها از بین برود. سپس عملیات گالوانیزه گرم یا سرد را شروع می‌شود. البته باید توجه داشت که ورق‌هایی که در بازار با عنوان ورق گالوانیزه به فروش می‌روند هم با روشی تقریباً مشابه آبکاری گرم تولید می‌شوند.

عملیات گالوانیزاسیون چیست؟

به‌طور کلی عملیات گالوانیزاسیون طی دو روش انجام می‌گیرد که این روش‌ها به گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد معروف می‌باشند. طی این دو فرایند فلزات تحت دو رویه متفاوت برای تولید لوله‌های گالوانیزه آماده می‌شوند که به تفصیل هر یک از این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.

روش گالوانیزه گرم

به‌طور کلی گالوانیزه گرم را می‌تواند یکی از رایج‌ترین روش‌های انجام عملیات گالوانیزه کردن نامید. این فرآیند معمولاً مستلزم پوشاندن یک شی فلزی یا فولادی، با غوطه‌ور کردن آن در یک حمام روی ذوب شده در دمای ۴۴۹ درجه سانتی‌گراد می‌باشد، به‌طوری که. پس از خروج فلز از حمام، پوشش روی موجود در قسمت بیرونی آهن یا فولاد، با اکسیژن موجود در جو واکنش داده و اکسید روی تشکیل می‌شود. پس از این فرایند اکسید روی بیشتر با دی اکسید کربن واکنش داده و لایه محافظ معروف به کربنات روی را تشکیل می‌دهد.

روش گالوانیزه سرد

گالوانیزه سرد روشی جهت استفاده از یک رنگ غنی از روی در سطح یک عنصر فولادی است تا از آن در برابر خوردگی محافظت کند. جالب است بدانید که در روش گالوانیزه سرد نمک روی را داخل محلول آبی یا اسیدی (الکترولیت) ریخته و به قطعه مورد نظر اسپری می‌کنند به همین دلیل پوشش ایجاد شده بر روی آن نازک است پس از مدتی از بین می‌رود. درواقع در این روش ضخامت لایه گالوانیزه در حدود 25 میکرون می‌باشد. همچنین عمر این محصول در نهایت 3 الی 4 سال بوده و در محیط مرطوب نهایتاً تا 5 سال عمر بدون هیچ‌گونه مشکلی عمر می‌کنند.

آشنایی با انواع لوله گالوانیزه بر اساس وزن

جالب است بدانید که در حالت کلی انواع لوله گالوانیزه بر اساس وزن شامل موارد زیر می‌باشند که شامل:

۱. لوله گالوانیزه سبک

به‌طور کلی لوله‌های گالوانیزه را می‌توان بر اساس ضخامت و وزن خود دسته‌بندی کرد. در همین راستا جالب است بدانید که برای توصیف این لوله‌ها نمی‌توان از واژه سبک استفاده کرد زیرا امکان گیج شدن خریدار وجود دارد. به همین دلیل باید وزن و ضخامت دقیق این لوله‌ها محاسبه و درج شود.

۲. لوله گالوانیزه سنگین

نوع دیگری از لوله‌های گالوانیزه، لوله سنگین می‌باشد که وزن آن نسبت به نوع متوسط و سبک بالاتر بوده و طبیعتاً قیمت بیشتری نیز دارد. همچنین این لوله‌ها از مقاومت بیشتری نیز در برابر عوامل مختلف آسیب‌زننده برخوردار می‌باشند.

آشنایی با انواع لوله گالوانیزه بر اساس جنس

به‌طور کلی لوله‌ها معمولاً از جنس‌های مختلفی می‌باشند که این فلزها می‌توانند تحت عملیات گالوانیزاسیون قرار می‌گیرند و شامل:

۱. لوله گالوانیزه فولادی

لوله و اتصالات فولادی از یک نوع فلز به نام فولاد نرم ساخته می‌شود که در کانال‌های فاضلاب و سیستم‌های تهویه استفاده می‌شود و در برابر عواملی چون اسیدها، رطوبت و اکسیداسیون مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند.

۲. لوله گالوانیزه آهنی

لوله‌های گالوانیزه آهنی عموماً خاکستری رنگ بوده و معمولا به دو نوع متوسط و سبک تقسیم‌بندی می‌شود. همچنین جالب است بدانید که به این مدل لوله معمولاً لوله با درز نیز گفته می‌شود، چراکه در آن‌ها درزها با استفاده از دستگاه مخصوص ایجاد می‌شود. این محصول در اندازه‌های شش متری در بازار قابل دسترسی می‌باشند.

مزیت‌های استفاده از لوله‌های گالوانیزه سرد

این نوع از لوله‌ها نیز مانند هر محصول دیگری دارای مزایای بسیاری می‌باشند که به‌طور خلاصه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که شامل:

پوشش گالوانیزه تمامی قسمت‌های لوله، لبه‌ها را می‌پوشاند؛ بنابراین لوله نهایی را می‌توان در فضای باز و در شرایط مختلف آب و هوایی مورد استفاده قرار داد.

معمولاً به دلیل رزوه‌ای بودن اتصالات لوله‌های گالوانیزه، می‌توان به‌راحتی آن‌ها را باز و بسته کرد.

به‌طور کلی لوله گالوانیزه همه مزایای لوله‌های فلزی را در کنار مقاومت بالا در برابر خوردگی دارد.

مقایسه بین روش لوله‌های گالوانیزه گرم و سرد

اگرچه گالوانیزه گرم و سرد هر دو دارای اهداف مشابهی هستند، اما روش کاربرد و عملکرد آن‌ها تفاوت چشمگیری با یکدیگر دارد. به‌طور کلی جالب است بدانید که روش گالوانیزه سرد از سطح فلز، در برابر گرمایش محافظتی نمی‌کند و از آنجا که به‌سادگی یک پوشش است، نمی‌تواند در سطح شیمیایی با فلز پیوند خورده و به همین ترتیب از دوام و مقاومت کمتری در برابر سایش نسبت به روش گرم برخوردار است؛ اما در کنار این مسئله باید اذعان نمود که روش سرد نیز مزایای خاص خود را داشته و برای استفاده سریع و مقرون به‌صرفه بر روی سازه‌ها و اجزای کوچک‌تر ایده آل می‌باشد. از طرف دیگر فرآیندهای غوطه‌وری گرم برای سازه‌های بزرگ‌تر، سنگین و گران‌تر مناسب می‌باشد. درواقع انتخاب روش گالوانیزه کردن در نهایت منجر به یافتن تعادل مناسب بین هزینه و عملکرد پوشش برای یک کاربرد خاص است.

تشخیص لوله‌های گالوانیزه سرد از گرم

یکی از سؤالات مهمی که در هنگام خرید برای مشتریان لوله‌های گالوانیزه مطرح می‌شود تفاوت گالوانیزه سرد و گرم در لوله‌ها است. پاسخ به این پرسش می‌تواند امر خرید را برای شما آسوده‌تر نماید. هر چند تشخیص این لوله‌ها چندان کار سختی نبوده و تنها با بررسی چند فاکتور ساده می‌توان به تفاوت میان آن‌ها پی برد؛ بنابراین در ادامه این نوشتار از ایران توری به تفاوت لوله گالوانیزه سرد و گرم می‌پردازیم.
به‌طور کلی یکی از تفاوت‌های عمده در تشخیص لوله‌های گالوانیزه سرد از گرم در نحوه آبکاری آن‌ها می‌باشد چراکه لوله‌های گالوانیزه سرد در حرارت پایین‌تری آبکاری شده و همان‌طور که میدانید معمولاً روکش آن‌ها از زینک می‌باشد.
تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد را می‌توان بر اساس رنگ آن‌ها تشخیص داد؛ به این معنی که لوله گالوانیزه گرم به دلیل عملیات شیمیایی متحمل شده در زمان ساخت و طی عمل گالوانیزاسیون در زمان آبکاری در دمای بالا براق‌تر و درخشنده‌تر از لوله گالوانیزه سرد است. مهم‌ترین تفاوت این دو محصول که کارایی آن‌ها را نسبت به یکدیگر متمایز ساخته تفاوت در میزان استحکام و مقاومت آن‌ها می‌باشد.
درواقع قطعاتی که با استفاده از گالوانیزه سرد ساخته می‌شوند دارای لایه‌ای با ضخامت بسیار کمتر از روش گرم بوده، اما از طرفی دارای لایه ایجاد شده یکنواخت‌تر است و ظاهر بهتری می‌باشند. همچنین همان‌طور که گفتیم پوشش‌هایی که به روش سرد ایجاد شده باشند در مقایسه با روش گرم دارای ضخامت کمتر دارند، به همین دلیل هم در صورتی که روی آن‌ها خراش‌های عمیقی ایجاد شود باعث می‌شود که دچار زنگ زدن در لایه‌های زیرین و پوسیدگی‌شان شود.

کاربردهای مهم لوله‌های گالوانیزه سرد

لوله گالوانیزه سرد دارای کاربردهای بسیار گسترده و چشمگیری در صنایع مختلف است و می‌توان نمونه‌های آن را در ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، نظامی، پزشکی و… مشاهده کرد؛ بنابراین به‌طور کلی این نوع از لوله‌ها دارای محدوده‌ی کاربری وسیعی می‌باشد که این موارد شامل:

قابل استفاده در صنعت خودروسازی

استفاده در دکل برق و مخابرات

قابل استفاده در فرایند انتقال آب و فاضلاب

تهویه هوا

تخلیه فاضلاب و انتقال گاز

پیچ و مهره قطعه‌سازی

و…

طول عمر بالاتر لوله گالوانیزه گرم نسبت به لوله‌های گالوانیزه سرد

به‌طور کلی دمای ۴۲۰ درجه سانتی‌گراد و ادغام شدن مولکول‌های قلع و فولاد باعث افزایش بسیار زیاد طول عمر لوله گالوانیزه آبکاری گرم می‌شوند. درواقع طول عمر لوله گالوانیزه گلخانه‌ای که به روش آبکاری گرم گالوانیزه شده، تقریباً بین ۱۵ تا ۲۰ سال است

بررسی علت زنگ‌زدگی لوله گالوانیزه سرد در گلخانه

در پاسخ به این سؤال باید اذعان داشت که آبکاری فلز و یا لوله با گالوانیزه سرد تنها ۷ درصد از وزن لوله گلخانه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد و دقیقاً همین میزان از وزن نشانگر آن است که روکش روی آن کاملاً نازک و کم ضخامت بوده و حتی با کشیدن یک کلید یا یک شی فلزی روی لوله روکش آبکاری سرد از روی لوله ساییده و خراشیده می‌شود؛ بنابراین لوله‌های گالوانیزه سرد به نسبت گالوانیزه گرم از استعداد خوردگی بسیار بیشتری برخوردار می‌باشند.
درواقع عملیات گالوانیزه کردن لوله‌ها به جهت محافظت از زنگ‌زدگی، خوردگی و آسیب‌پذیری فلزات و فولاد انجام می‌گیرد و معمولاً این عملیات به‌گونه‌ای انجام می‌گیرد که لایه‌ای از فلز روی، بر سطح این مواد قرار گرفته و طی عملیات گالوانیزاسیون در موارد زیادی اعم از صنعت ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کلام پایانی

همان‌طور که تا بدین جای مقاله همراه ایران توری بودید، هدف ما از ارائه مقاله آشنایی با لوله‌های گالوانیزاسیون سرد و کاربردهای بی‌شمار آن آشنایی کامل شما با این محصول کاربردی به جهت یک انتخاب مطمئن و سپس یک خرید دقیق بود که امیدواریم به این مهم نائل شده باشیم. در وایان نیز از اینکه در این مقاله همراه ما بودید سپاسگزاریم.